Śliżyński Bronisław Marceli (1905—1983), biolog, genetyk, docent Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesor Institute of Animal Genetics w Edynburgu..
Ur. 16 II w Suchej (pow. makowski), był synem Władysława i Karoliny z Dybalskich.
Od r. 1915 uczył się Ś. w Państw. VI Gimnazjum w Krakowie w Podgórzu i 12 VI 1924 zdał tam maturę. Od t.r. studiował zoologię i botanikę, a jako przedmiot pomocniczy chemię na Wydz. Filozoficznym UJ. Już podczas studiów we wrześniu 1927 został zastępcą asystenta w Zakł. Hodowli i Mleczarstwa u Romana Prawocheńskiego na Wydz. Rolniczym. Równocześnie uczęszczał od r. 1929 na zajęcia w Studium Pedagogicznym UJ i zdał w r. 1930 egzamin nauczycielski w zakresie szkół średnich. We wrześniu t.r. został asystentem kierowanych przez Teodora Marchlewskiego Zakładów Naukowo-Rolniczych w Boguchwale. Dn. 1 III 1931 wrócił jako młodszy asystent, a od 1 VI t.r. starszy asystent do Zakł. Hodowli i Mleczarstwa (od r. 1932 Zakł. Hodowli Szczegółowej) UJ. Dn. 30 VI 1931 doktoryzował się na Wydz. Filozoficznym na podstawie pracy Przyczynek do badań kraniologicznych nad pochodzeniem owcy podhalańskiej; jej promotorem był Henryk Hoyer. Publikował w tym okresie w „Bulletin International de l’Académie Polonaise des Sciences et des Lettres. Classe des Sciences Mathématiques et Naturelles. Série B: Sciences naturelles”, we współpracy z Marchlewskim (m.in. The Effect X-Rays upon Mutation Frequency in Drosophila funebris Fab., 1931 nr 7—10, wyd. osobne, Kr. 1932) oraz Prawocheńskim (m.in. Antagonistische Wirkungen der Schilddrüse auf die Nebenschilddrüse bei Vögeln, 1934 nr 5—7). W l. 1934—5 odbył dodatkowe studia agronomiczne na Wydz. Rolniczym UJ, uzyskując dyplom inżyniera rolnictwa w zakresie produkcji zwierzęcej. Dn. 4 VII 1936 ożenił się z Heleną z domu Gworek. Oboje otrzymali roczne stypendia Fundacji Rockefellera i wyjechali do USA, gdzie w l. 1936—7 specjalizował się Ś. w genetyce pod kierunkiem Milislava Demereca w Carnegie Institution of Washington w Cold Spring Harbor (stan New York) i prowadził badania nad zmianami związków dziedzicznych w chromosomach metodą komplementacji. Po powrocie habilitował się 24 VI 1938 na Wydz. Rolniczym UJ na podstawie pracy Studia nad mutacjami letalnymi. I Badania nad Drosophila melanogaster Meig. („Prace Zakł. Hodowli Szczegółowej UJ w Kr.” 1937/8 nr 39, wyd. osobne, Kr. 1938) i otrzymał 26 VII t.r. veniam legendi z zakresu hodowli ogólnej zwierząt. W poł. sierpnia 1939 wszedł z żoną w skład delegacji Min. WRiOP oraz Polskiego Tow. Genetycznego na VII Międzynarodowy Kongres Genetyczny do Edynburga; wybuch drugiej wojny światowej uniemożliwił im powrót do kraju.
Po otwarciu 24 II 1941 Polskiego Wydz. Lekarskiego przy uniw. w Edynburgu Ś. wykładał tam genetykę oraz biologię, z której prowadził też ćwiczenia. Ponadto biologię wykładał na uruchomionym jesienią 1943 w Edynburgu trzyletnim Studium Pedagogicznym, kierowanym przez Jana Konopnickiego. Opublikował techniką powielaczową skrypt Wykłady biologii (Edinburgh b.r.w.). Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji. Od czerwca 1946 do stycznia 1947 kierował kursem przyrodniczym dla kandydatów na studia lekarskie. Ogłaszał kolejne prace z genetyki, m.in. „Ectopic” pairing and the distribution of Heterochromatin in the X-chromosome of salivary gland nuclei of Drosophila melanogaster („Proceedings of the Royal Society of Edinburgh. Section B” Vol. 62: 1945 Part 2 No 15, wyd. osobne, Edinburgh 1945) i Structure of salivary gland chromosomes („Nature” Vol. 157: 1946). Gdy w r. 1946 zlikwidowano Studium Pedagogiczne, a w r. 1947 zamknięto Polski Wydz. Lekarski, na zaproszenie A. E. Crew’a, dyrektora Institute of Animal Genetics w Edynburgu podjął tam na stanowisku profesora pracę naukowo-badawczą w zakresie genetyki klasycznej i kontynuował ją przez trzydzieści lat. Zajmował się badaniami w tym okresie podstawowymi, m.in. fazami rozwoju komórek u myszy i wpływem elementów niszczących rozwój tych komórek, a także efektem oddziaływania elementów chemicznych na ich rozwój. Ogłosił m.in. prace: A preliminary pachytene map of the house mouse („Journal of Genetics” Vol. 41: 1949 No 3), Chironomus versus Drosophila (tamże Vol. 50: 1950 No 1) i razem z żoną Cytological studies of sterile bulls with spermhead abnormality („Journal of Agricultural Science” Vol. 43: 1953 No 3, wyd. osobne, London 1953). Był członkiem Genetics Society of America i brytyjskiego The Genetical Society.
Ś. uczestniczył w życiu emigracji edynburskiej; był członkiem założycielem powstałej w r. 1945 Rady Stowarzyszeń Polskich w Edynburgu i przez wiele lat jej prezesem, a od r. 1949 do 31 XII 1978 redagował jej organ „Edynburski Biuletyn Informacyjny”. Przyczynił się do powstania w r. 1949 w Edynburgu koła Polskiego Tow. Przyrodników im. Kopernika i również w nim pełnił funkcję prezesa. Należał do członków założycieli powstałego w styczniu 1950 Polskiego Tow. Naukowego na Obczyźnie z siedzibą w Londynie i na kongresie zorganizowanym tam we wrześniu 1970 wygłosił referat Changes in spermatogenesis and the dose rate effect („Kongres Współczesnej Nauki i Kultury Polskiej na Obczyźnie, Londyn, 9—12 września 1970”, Red. M. SasSkowroński, Londyn 1970). Przez pewien czas był delegatem emigracji edynburskiej do Rady Narodowej w Londynie. Wspomagał finansowo działalność Polskiej Macierzy Szkolnej Zagranicą. Zmarł 13 III 1983 w Edynburgu.
Małżeństwo Ś-ego z Heleną Gworek (1908—1977), doktor filozofii w zakresie genetyki (1935), asystentką-wolontariuszką u Marchlewskiego w Zakł. Hodowli Ogólnej, Chowu Drobnego Inwentarza i Mleczarstwa UJ, po wojnie pracownikiem naukowym Institute of Animal Genetics w Edynburgu, było prawdopodobnie bezdzietne.
Bibliography of books in polish or relating to Poland published outside Poland since september 1st, 1939, Vol. I: 1939—1951 (London 1954), Vol. II: 1952—1957 (London 1959), Vol. III: 1958—1963 (London 1966); Katalog wydawnictw Polskiej Akademii Umiejętności 1873—1947, Kr. 1948 I—II; Profesorowie i docenci Studium Rolniczego i Wydziału Rolniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Wyższej Szkoły Rolniczej i Akademii Rolniczej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie 1890—1990, Kr. 1990; PSB (Prawocheński Roman); — Dzieje studiów rolniczych w Krakowie 1890—1962, Kr. 1965 s. 197, 228, 507—8 (częściowa bibliogr. prac); Fierich J., Kosiek Z., Wydział Rolniczy Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1934—1945, „Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol.” S. B, 1963 z. 8 s. 80, 91, 97, 108; Hist. Nauki Pol., V cz. 1, X cz. 2; Portalski S., Zarys historii Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Londyn 2009; Przez burze pod wiatr. Szkolnictwo i oświata polska na Zachodzie w czasie drugiej wojny światowej, Oprac. T. Zaniewska, Białystok 2001; Radzik T., Polska Macierz Szkolna Zagranicą 1953—1993, L. 1995 s. 176 (w indeksie błędna strona); tenże, Szkolnictwo polskie w Wielkiej Brytanii w latach drugiej wojny światowej, L. 1986 s. 76; — Tomaszewski W., Na szkockiej ziemi. Wspomnienia wojenne ze służby zdrowia i z Polskiego Wydziału Lekarskiego w Edynburgu, Londyn 1976 (fot.); — Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Dzien. Pol.” 1983 nr 57, „Roczn. Pol. Tow. Nauk. na Obczyźnie” R. 26: 1982/3 s. 26—7 (M. Koczy), „Wszechświat” 1979 nr 4 (H. Krzanowska, dot. żony); — Arch. UJ: sygn. S II 619 (teczka osobowa, częściowa bibliogr. prac, fot.), sygn. WF II 504 (teczka doktorska), sygn. WR 41 (teczka habilitacyjna), sygn. PKEN 26 (kom. egzaminacyjna nauczycielska).
Stanisław Tadeusz Sroka